ข้าวเจ้าพันธุ์ กข107 (พิษณุโลก 72)

บทคัดย่อ

ปี พ.ศ. 2566 ข้าวเจ้าขาวพื้นแข็งมีการส่งออกไปยังทวีปแอฟริกา ตะวันออกกลาง และเอเชีย ในรูปของข้าวขาวและข้าวนึ่ง ปริมาณ 1.5 ล้านตันข้าวสาร กรมการข้าวได้รับรองพันธุ์ข้าวหอมพื้นแข็งพันธุ์ชัยนาท 2 แต่ไม่ได้รับความนิยม เนื่องจากผลผลิตตํ่า และพันธุ์ปทุมธานี 60 ซึ่งเป็นข้าวไวต่อช่วงแสง ไม่สามารถปลูกได้ในฤดูนาปรัง สำหรับข้าวทนน้ำท่วมฉับพลัน พันธุ์ กข51 เป็นข้าวไวต่อช่วงแสง ไม่ตรงกับความต้องการใช้พันธุ์ในพื้นที่ เพื่อปรับปรุงพันธุ์ให้ได้ข้าวเจ้าหอมพื้นแข็ง ต้านทานเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล ทนน้ำท่วมฉับพลัน คุณภาพเมล็ดทางกายภาพและเคมีดี ศูนย์วิจัยข้าวพิษณุโลก ได้ดำเนินการปรับปรุง พันธุ์ข้าวโดยการผสมพันธุ์เดี่ยวระหว่างสายพันธุ์ PSL15082-MAS-12-362 ที่มียีนต้านทานโรคขอบใบแห้ง (xa5) และ PSL15456-MAS-1 ที่มียีนต้านทานเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล (Bph3) ยีนความหอม (badh2) และยีนทนน้ำท่วมฉับพลัน (Sub1) ปลูกคัดเลือกแบบสืบประวัติชั่วที่ 2-6 ร่วมกับการใช้เครื่องหมายโมเลกุล ช่วยในการคัดเลือกได้สายพันธุ์ PSL16348-MAS-293-3-1-2-1 ปลูกศึกษาพันธุ์ ดำเนินการตามขั้น ตอนการปรับปรุงพันธุ์คือ เปรียบเทียบผลผลิตภายในสถานี และระหว่างสถานี ทดสอบความต้านทานต่อโรคและแมลง ทดสอบการตอบสนองต่อปุ๋ยไนโตรเจน และวิเคราะห์คุณภาพเมล็ดทางกายภาพและเคมี และคุณภาพการสี ตั้งแต่ปี พ.ศ. 2559-2566 และ เนื่องในโอกาสพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ 10 ทรงเจริญพระชนมพรรษา 72 พรรษา ในปี พ.ศ. 2567 คณะกรรมการพิจารณาพันธุ์ กรมการข้าว ได้มีมติให้เป็นพันธุ์รับรอง ณ วันที่ 9 เมษายน พ.ศ. 2567 ให้ชื่อข้าวเจ้าพันธุ์ “กข107” (พิษณุโลก 72) เป็นข้าวเจ้าพื้นแข็ง ไม่ไวต่อช่วงแสง อายุเก็บเกี่ยว 107-108 วัน ปลูกโดยวิธีปักดำ และ 89-100 วัน โดยวิธีหว่านน้ำตม มีลักษณะทรงกอตั้งสูงประมาณ 102 เซนติเมตร ลำต้นค่อนข้างแข็ง ใบสีเขียวเข้ม มุมปลายใบตั้งตรงใบธงยาว 36.7 เซนติเมตร กว้าง 1.5 เซนติเมตร มุมใบธงปานกลาง รวงยาว 27.5 เซนติเมตร รวงแน่นปานกลาง คอรวงยาว 6.3 เซนติเมตร จำนวนเมล็ดดีต่อรวง 114 เมล็ด เมล็ดร่วงง่าย ข้าวเปลือกสีฟางมีหาง เมล็ดข้าวเปลือกยาว 11.0 มิลลิเมตร กว้าง 2.56 มิลลิเมตร หนา 2.02 มิลลิเมตร ศักยภาพการให้ผลผลิตในนาเกษตรกรที่อำเภอวชิรบารมี จังหวัดพิจิตร 1,070 กิโลกรัมต่อไร่ ผลผลิตเฉลี่ย 674 กิโลกรัมต่อไร่ ใกล้เคียงกับพันธุ์ กข41 (697 กิโลกรัมต่อไร่) ข้าวกล้องรูปร่างเรียว เมล็ดยาว 8.03 มิลลิเมตร กว้าง 2.17 มิลลิเมตร หนา 1.87 มิลลิเมตร เมล็ดข้าวสารยาว 7.73 มิลลิเมตร กว้าง 2.12 มิลลิเมตร หนา 1.81 มิลลิเมตร คุณภาพการสีดีมาก สามารถสีเป็นข้าวสาร 100 เปอร์เซ็นต์ ชั้น 1 ได้ ระยะพักตัว 3 สัปดาห์ เป็นข้าวอมิโลสสูง (ร้อยละ 26.61) ความคงตัวของแป้งสุกอยู่ในระดับแป้งอ่อน (ระยะทางการไหลของน้ำแป้ง 75 มิลลิเมตร) อุณหภูมิแป้งสุกต่ำ อัตราการยืดตัวของข้าวสุกปกติ (1.44 เท่า) มีปริมาณสารให้ความหอม (2-Acetyl-1-pyrroline) เท่ากับ 0.61 ppm ข้าวสุกไม่มีกลิ่น หอมเมล็ดมีสีขาวนวล มีความเลื่อมมันเล็กน้อย ความเกาะตัวค่อนข้างร่วน เนื้อสัมผัสค่อนข้างแข็ง ค่อนข้างต้านทานเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล แต่อ่อนแอต่อโรคไหม้ โรคขอบใบแห้ง และเพลีัยกระโดดหลังขาว ทนน้ำ ท่วมฉับพลันปานกลาง เหมาะสำหรับปลูกในพื้นที่นาชลประทานภาคเหนือตอนล่างและภาคกลาง