Beauveria bassiana (Bals.-Criv.) Vuill. ชีวภัณฑ์เชิงพาณิชย์ไอโซเลทกรมการข้าวเพื่อการควบคุมเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลศัตรูข้าว
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
เพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล (brown planthopper (BPH), Nilaparvata lugens (Stål)) เป็นแมลงศัตรูข้าวที่สำคัญชนิดหนึ่งในการผลิตข้าวของประเทศไทย กรมการข้าวได้ศึกษาวิจัยเกี่ยวกับการใช้เชื้อรา Beauveria bassiana สาเหตุโรคของแมลง เพื่อใช้ควบคุมแมลงศัตรูข้าวตั้งแต่ปี พ.ศ. 2558 โดยการแยกเชื้อรา B. bassiana จากเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลและแมลงหล่า และนำมาทดสอบประสิทธิภาพในการควบคุมเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลในสภาพแปลงนา พบว่าไอโซเลท BCNT004 และ BCNT002 (MT) มีประสิทธิภาพสูง เมื่อนำมาผลิตเป็นชีวภัณฑ์เชิงพาณิชย์ ในรูปผงละลายน้ำมีอัตราการงอกของสปอร์สูงร้อยละ 100 ในอาหาร PDA และกากน้ำตาลที่ 16 และ 24 ชั่วโมง ตามลำดับ นำชีวภัณฑ์เชิงพาณิชย์มาทดสอบประสิทธิภาพในการควบคุมเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลในสภาพโรงเรือนทดลอง พบว่าชีวภัณฑ์เชิงพาณิชย์ทั้ง 2 ไอโซเลท ทำให้เพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลตายสะสมเฉลี่ยร้อยละ 69.0 และ 88.5 ระยะเวลาตายร้อยละ 50 หลังสัมผัสเชื้อ (LT50) 7.03 และ 4.86 วัน สอดคล้องกับผลการทดลองในสภาพนาอินทรีย์ฤดูนาปี 2564 และ 2565 ว่าชีวภัณฑ์เชิงพาณิชย์ B. bassiana ไอโซเลท BCNT002 (MT) และ BCNT004 ทำให้เพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลตายสะสมเฉลี่ย ร้อยละ 39.4 และ 39.0 ตามลำดับ แตกต่างจากกรรมวิธีไม่ใช้ชีวภัณฑ์ อย่างมีนัยสำคัญ (p ≤ 0.01) สอดคล้องกับผลการทดลองในฤดูนาปรัง 2565 พบว่า เพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลตายสะสมเฉลี่ยร้อยละ 33.4 และ 53.0 ตามลำดับ อย่างไรก็ตาม ไม่พบความแตกต่างของผลผลิตข้าวระหว่างการใช้กับไม่ใช้ชีวภัณฑ์เชิงพาณิชย์
Article Details
References
กรมส่งเสริมการเกษตร. 2563. การใช้เชื้อจุลินทรีย์ (ชีวภัณฑ์) ในการควบคุมศัตรูพืช. พิมพ์ครั้งที่ 2. สำนักพัฒนาการถ่ายทอดเทคโนโลยี. กรุงเทพฯ. 31 หน้า.
ธนวรรณ พูลเสมอ, สินีนุช ครุฑเมืองแสนเสริม และภรณี ต่างวิวัฒน์. 2557. การยอมรับการผลิตและการใช้เชื้อราบิวเวอเรียเพื่อควบคุมเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลในนาข้าวของเกษตรกรในจังหวัดพระนครศรีอยุธยา. หน้า 1-12. ใน: การจัดประชุมเสนอผลงานวิจัยระดับบัณฑิตศึกษามหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช ครั้งที่ 4. 26-27 พฤศจิกายน 2557. อาคารเฉลิมพระเกียรติ 80 พรรษา. 5 ธันวาคม 2550. มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, นนทบุรี.
พยอม โคเบลลี่, ดวงกมล บุญช่วย, ญาณิศา วงศ์วานิช, ธีรดา หวังสมบูรณ์ดี และสุกัญญา อรัญมิตร. 2563. การคัดแยก จำแนกชนิด และประสิทธิภาพของเชื้อรา Beauveria bassiana (Bals.-Criv.) Vuill. ในการควบคุมเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล. วารสารวิชาการข้าว 11(2): 71-83.
พยอม โคเบลลี่, อริษา จิตรติกรกุล, ไอลดา ชุมแสง, ดวงกมล บุญช่วย และธีรดา หวังสมบูรณ์ดี. 2564. การคัดเลือกอาหารเหลวและอาหารแข็งที่เหมาะสมเพื่อการผลิตขยายเชื้อรา Beauveria bassiana (Bals.-Criv.) Vuill. เพื่อการควบคุมเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาลศัตรูข้าว. หน้า 80-95. ใน: การประชุมวิชาการข้าวกลุ่มศูนย์วิจัยข้าวภาคกลางและตะวันตก และกลุ่มศูนย์วิจัยข้าวภาคตะวันออก ประจำปี 2564. 23-25 มีนาคม 2564. ศูนย์วิจัยข้าวปทุมธานี, ปทุมธานี.
เสาวนิตย์ โพธิ์พูนศักดิ์, อิศเรส เทียนทัด และวิไลวรรณ เวชยันต์. 2556. การคัดเลือกและทดสอบประสิทธิภาพเชื้อราบิวเวอเรีย; Beauveria bassiana (Balsamo) เพื่อใช้ควบคุมแมลงศัตรูพืช. หน้า 683-692. ใน: รายงานผลงานวิจัยประจำปี 2556. สำนักวิจัยพัฒนาการอารักขาพืช, กรมวิชาการเกษตร.
ไอลดา ชุมแสง, พยอม โคเบลลี่, อริษา จิตรติกรกุล, อาภานุช สุนทรกุล, ดวงกมล บุญช่วย และธีรดา หวังสมบูรณ์ดี. 2564. ผลของสูตรอาหารต่อการเจริญเติบโตและความรุนแรงของเชื้อราสาเหตุโรคของแมลง Beauveria bassiana (Bals.-Criv.) Vuill. หน้า 96-110. ใน: การประชุมวิชาการข้าวกลุ่มศูนย์วิจัยข้าวภาคกลางและตะวันตก และกลุ่มศูนย์วิจัยข้าวภาคตะวันออก ประจำปี 2564. 23-25 มีนาคม 2564. ศูนย์วิจัยข้าวปทุมธานี, ปทุมธานี.
Abbott, W.S. 1925. A method of computing the effectiveness of an insecticides. Journal of Economic Entomology 18(2): 265-267.
Abdullah, T., T. Kuswinanti, A. Nurariaty, I.D. Daud, A. Nasruddin, R. Risal, S. Utami and M. Tuwo. 2020. Application of Beauveria bassiana (Bals.) Vuil. (Hypocreales: Cordycipitaceae) in rice seed and its effect on mortality of green leaf hopper, Nephotettix virescens (Distant) (Homoptera: Cicadellidae). In: IOP Conference Series: Earth and Environmental Science Volume 486, 2nd International Conference on Food Security and Sustainable Agriculture in the Tropics. 2 September 2019. Makassar. Indonesia.
Aguda, R.M., J.A. Litsinger, D.W. Roberts. 1984. Pathogenicity of Beauveria bassiana on brown planthopper (BPH), white backed planthopper (WBPH), and green leafhopper (GLH). International Rice Research Newsletter 9(6): 20.
Dannon, H.F., A.E. Dannon, O.K. Douro-Kpindou, A.V. Zinsou, A.T. Houndete, J. Toffa-Mehinto, I.A.T.M. Elegbede, B.D. Olou and M. Tamo. 2020. Toward the efficient use of Beauveria bassiana in integrated cotton insect pest management. Journal of Cotton Research 3(24): 1-21.
Devi, K.U., J. Padmavathi, C.U.M. Rao, A.A.P. Khan and M.C. Mohan. 2008. A study of host specificity in the entomopathogenic fungus Beauveria bassiana (Hypocreales, Clavicipitaceae). Biocontrol Science and Technology 18(10): 975-989.
Hediyeh, G., S. Moosa, M.S. Farzad, B. Mohammad and M. Vahid. 2013. Effects of Common Pesticides Used in Rice Fields on the Conidial Germination of Several Isolates of Entomopathogenic Fungus, Beauveria bassiana (Balsamo) Vuillemin. Journal of the Entomological Research Society 15(1): 17-22.
Khashaba, E.H.K. 2021. Inoculation and colonization of isolated entomopathogenic fungi Beauveria bassiana in rice plants, Oryza sativa L. through seed immersion method. Egyptian Journal of Biological Pest Control 31(92): 1-7.
Sayed, S., S.A. Elarrnaouty, S. AlOtaibi and M. Salah. 2021. Pathogenicity and Side Effect of Indigenous Beauveria bassiana on Coccinella undecimpunctata and Hippodamia variegate (Coleoptera: Coccinellidae). Insects 12(1): 42.
Singh, D., T.K. Raina and J. Singh. 2017. Entomopathogenic fungi: an effective biocontrol agent for management of insect populations naturally. Journal of Pharmaceutical Sciences and Research 9(6): 830-839.
Sriratanasak, W., S. Watcharabutsarakham, W. Sinthupinyo and W. Janlapha. 2015. Density Estimation of Brown Planthopper Population in Paddy Fields Using Image Application. Thai Rice Research Journal 6(1): 80-90.
Steinhaus, E.A. 1949. Principles of Insect Pathology. McGraw-Hill Book Co., New York. 757 p.
Thungrabeab, M. and S. Tongma. 2007. Effect of entomopathogenic fungi, Beauveria bassiana (Balsam) and Metarhizium anisopliae (Metsch) on non-target insects. KMITL Science and Technology Journal 7(S1): 8-12.
Wongwanich. Y., P. Cobelli, D. Boonchuay and T. Wangsomboondee. 2017. Development of thermotolerant isolates of Beauveria bassiana (Bals.-Criv.) Vuill. with ethyl methanesulfonate. Journal of Plant Protection Research 57(4): 338-346.
Wraight, S.P., M.A. Jackson and S.L. de Kock. 2001. Production, stabilization and formation of fungal biocontrol agents. pp. 253-287. In: T.M. Butt, C. Jackson and N. Magan (eds.). Fungi as Biocontrol Agents: Progress, Problems and Potential. CABI publishing, Wallingford, UK. 390 p.