ประสิทธิภาพของสารป้องกันกำจัดเชื้อราต่อการควบคุมโรคกล้าเน่าของข้าวและผลกระทบต่อจุลินทรีย์ปฏิปักษ์

บทคัดย่อ

การปลูกข้าวโดยวิธีปักดำด้วยเครื่อง มักประสบปัญหาโรคกล้าเน่าที่มีสาเหตุจากเชื้อรา เช่น Curvularia lunata, Bipolaris oryzae และ Fusarium spp. เป็นต้น ต้นกล้าข้าวที่ถูกเชื้อราเข้าทำลายจะแสดงอาการเจริญเติบโตที่ผิดปกติไม่เหมาะที่จะนำไปปักดำ งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อทดสอบประสิทธิภาพสารป้องกันกำจัดเชื้อรา และวิธีการใช้ที่เหมาะสม ในการควบคุมโรคกล้าเน่าในกระบะเพาะกล้าข้าว รวมทั้งศึกษาผลกระทบต่อจุลินทรีย์ปฏิปักษ์ ดำเนินการทดสอบประสิทธิภาพสารป้องกันกำจัดเชื้อรา ในสภาพโรงเรือนทดลองและแปลงเพาะกล้าข้าว ศูนย์วิจัยข้าวชัยนาท ปี พ.ศ. 2565 ผลการทดลองพบว่า การแช่เมล็ด และการคลุกเมล็ด เป็นเวลา 12 ชั่วโมง การพ่นสาร fenbuconazole 24% W/V SC อัตรา 8-40 มิลลิลิตร ต่อน้ำ 20 ลิตร และสาร hexaconazole 5% W/V SC อัตรา 4-20 มิลลิลิตร ต่อน้ำ 20 ลิตร บนเมล็ดพันธุ์ข้าว สามารถลดการเกิดโรคกล้าเน่าได้ร้อยละ 71.55-83.88 ส่วนผลกระทบของสารป้องกันกำจัดต่อจุลินทรีย์ปฏิปักษ์บนอาหารเลี้ยงเชื้อ potato dextrose agar (PDA) และ nutrient agar (NA) พบว่า สาร fenbuconazole 24% W/V SC สาร hexaconazole 5% W/V SC สาร carbendazim 50% SC และสาร metalaxyl 35% DS มีผลกระทบต่อการเจริญของเส้นใยเชื้อรา Beauveria bassiana, Metarhizium anisopliae และ Trichoderma harzianum และสาร metalaxyl 35% DS และมีผลต่อการสร้างสปอร์ของ T. harzianum แต่สารดังกล่าวนี้ไม่มีผลต่อการเจริญของเชื้อแบคทีเรีย Bacillus amyloliquefaciens