ข้าวเจ้าพันธุ์ กข101 (ทุ่งหลวงรังสิต)

บทคัดย่อ

ปัจจุบันผู้บริโภคในต่างประเทศหันมาบริโภคข้าวพื้นนุ่มปริมาณเพิ่มขึ้น ซึ่งข้าวอมิโลสปานกลาง ส่วนใหญ่ใช้บริโภคภายในประเทศและใช้ในอุตสาหกรรมแปรรูปอาหาร ทำให้ผลผลิตมีไม่เพียงพอต่อความต้องการของตลาด เพื่อให้เกษตรกรมีโอกาสได้เลือกพันธุ์ข้าวที่มีปริมาณอมิโลสปานกลาง ไม่ไวต่อช่วงแสง ผลผลิตสูง คุณภาพข้าวสุกค่อนข้างนุ่ม ไม่เหนียว ไม่ร่วน เพื่อใช้ปลูกในนาชลประทานได้หลากหลายพื้นที่ จึงดำเนินการผสมพันธุ์ข้าวระหว่างพันธุ์ กข7 กับ พันธุ์ NP847 ปลูกคัดเลือกแบบสืบตระกูลประชากร ชั่วที่ 2 ถึง 10 ได้สายพันธุ์ PTT11236-37-3-1-2-2-1-1-1  และศึกษาวิจัยปรับปรุงพันธุ์ตามขั้นตอน คือ การศึกษาพันธุ์ การเปรียบเทียบผลผลิต ความต้านทานต่อโรคและแมลงศัตรูข้าว การตอบสนองต่อปุ๋ยไนโตรเจน คุณภาพเมล็ดทางกายภาพ คุณภาพการสี คุณภาพเมล็ดทางเคมี คุณภาพการหุงต้มและรับประทาน และการยอมรับของเกษตรกร ดำเนินการตั้งแต่ปี พ.ศ. 2550-2564 คณะกรรมการพิจารณาพันธุ์ กรมการข้าวได้มีมติให้เป็นพันธุ์รับรอง ใช้ชื่อว่า “กข101” (ทุ่งหลวงรังสิต) เป็นข้าวเจ้า ไม่ไวต่อช่วงแสง ผลผลิตเฉลี่ยในนาเกษตรกร 758 กิโลกรัมต่อไร่ มีอายุเก็บเกี่ยว 118 วัน (ปลูกโดยวิธีปักดำ) และ 110 วัน (ปลูกโดยวิธีหว่านน้ำตม) ความสูง 117 เซนติเมตร ทรงกอตั้งตรง แผ่นใบสีเขียว มุมใบและใบธงตั้งตรง คอรวงยาว รวงยาว 26.6 เซนติเมตร รวงค่อนข้างแน่น ระแง้ถี่ จำนวนเมล็ดดีต่อรวง 175 เมล็ด เมล็ดร่วงน้อย นวดง่าย เป็นข้าวเจ้าเปลือกเมล็ดสีฟาง ข้าวเปลือกมีความยาว 10.31 มิลลิเมตร กว้าง 2.73 มิลลิเมตร หนา 2.10 มิลลิเมตร ข้าวกล้องสีขาว ความยาวข้าวกล้อง 7.51 มิลลิเมตร กว้าง 2.30 มิลลิเมตร หนา 1.90 มิลลิเมตร รูปร่างเมล็ดเรียว (อัตราส่วนความยาวต่อความกว้าง 3.27) ความยาวข้าวสาร 7.34 มิลลิเมตร กว้าง 2.23 มิลลิเมตร หนา 1.85 มิลลิเมตร ท้องไข่น้อย (0.52) น้ำหนักข้าวเปลือก 1,000 เมล็ด 28.77 กรัม น้ำหนักข้าวเปลือกต่อถัง 10.79 กิโลกรัม คุณภาพการสีดีมาก ได้ข้าวเต็มเมล็ดและต้นข้าวร้อยละ 55.2 มีปริมาณอมิโลสปานกลาง ร้อยละ 21.67 อุณหภูมิแป้งสุกต่ำ ความคงตัวแป้งสุกปานกลาง  การยืดตัวของข้าวสุกปกติ  ลักษณะข้าวสุก ค่อนข้างนุ่ม ไม่เหนียว ไม่ร่วน และไม่มีกลิ่นหอม ลักษณะเด่น คือ เป็นข้าวเจ้าไม่ไวต่อช่วงแสง ปริมาณอมิโลสปานกลาง ลักษณะข้าวสุก ค่อนข้างนุ่ม ไม่เหนียว ไม่ร่วน ผลผลิตสูง และมีศักยภาพการให้ผลผลิต 1,070 กิโลกรัมต่อไร่ ต้านทานต่อโรคไหม้เชื้อสาเหตุจังหวัดปราจีนบุรี เหมาะสำหรับพื้นที่นาชลประทาน  ข้อควรระวัง คือ อ่อนแอต่อโรคขอบใบแห้ง เพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล และเพลี้ยกระโดดหลังขาว