พันธุ์ข้าว กข33 (หอมอุบล 80)
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
เกษตรกรในภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคเหนือตอนบน มากกว่า 80% ปลูกข้าวพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 และ กข15 เพราะเป็นข้าวคุณภาพดีเป็นที่ต้องการของตลาด แต่ข้าว 2 พันธุ์นี้อ่อนแอต่อโรคไหม้ พบความเสียหาย ประมาณ 30% จึงได้ปรับปรุงพันธุ์ข้าวขาวดอกมะลิ 105 ให้มีความต้านทานต่อโรคไหม้ และมีคุณภาพเมล็ดใกล้เคียง กับพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 เริ่มดําเนินการตั้งแต่ ปี 2538 โดยผสมพันธ์ระหว่างข้าวพันธุ์ขาวดอกมะลิ 105 เป็นพันธุ์แม่ กับสายพันธุ์ R70177-76-3-1 ซึ่งมีความต้านทานต่อโรคไหม้เป็นพันธุ์พ่อ ที่สถาบันวิจัยข้าวนานาชาติ (IRRI) สาธารณรัฐฟิลิปปินส์ ทําการคัดเลือกได้ข้าวสายพันธุ์ IR77924-UBN-62-71-1-2 และผ่านการพิจารณาจากคณะกรรมการพิจารณาพันธุ์ กรมการข้าว ให้ชื่อว่า "พันธุ์ กข33 (หอมอุบล 80)" โดยมีการศึกษาทดลองเป็นขั้นตอนคือ ศึกษาพันธุ์ เปรียบเทียบผลผลิตระหว่างสถานีและในนาราษฎร์ การตอบสนองต่อปุ๋ยไนโตรเจน เสถียรภาพการให้ผลผลิตความต้านทานต่อโรคไหม้ โรคขอบใบแห้งและเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล ศึกษาคุณภาพเมล็ดทางกายภาพ คุณสมบัติทางเคมี คุณภาพการหุงต้มและรับประทาน การยอมรับของเกษตรกร โดยเปรียบเทียบกับข้าวพันธุ์ขาวดอก มะลิ 105 และกข15 ดําเนินการในเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคเหนือตอนบน ตั้งแต่ปี 2539-2548 รวม 10 ปี พบว่าข้าวพันธุ์ กข33 เป็นข้าวเจ้าไม่ไวต่อช่วงแสง ต้นสูงเฉลี่ย 154 ซม. อายุเก็บเกี่ยว 130 วัน ผลผลิตเฉลี่ย 528 กก./ไร่ ข้าวกล้องมีสีขาว ความยาวเฉลี่ย 7.47 มม. กว้าง 2.11 มม. และหนา 1.80 มม. ท้องไข่น้อย (0.98) คุณภาพการสีดี แอมิโลสต่ำ (14.0-16.8%) การยืดตัวข้าวสุก 1.4 เท่า และมีกลิ่นหอม ลักษณะเด่น คือ ต้านทานต่อโรคไหม้หลายสายพันธุ์เชื้อราสาเหตุโรคไหม้ (Pyricularia grisea Sacc.) คุณภาพเมล็ดใกล้เคียงกับขาวดอกมะลิ 105 เป็นที่ยอมรับของเกษตรกร แนะนําให้ปลูกในพื้นที่นาอาศัยน้ำฝนที่ฝนหมดเร็ว ในภาคตะวันออกเฉียงเหนือและภาคเหนือตอนบน แต่มีข้อควรระวัง คือ ข้าวพันธุ์ กข33 ค่อนข้างอ่อนแอต่อโรคขอบใบแห้งและเพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล
Article Details
References
เกรียงไกร พันธ์ุวรรณ์ และบุญรัตน์ จงดี (ผู้รวบรวม). 2546. การมีส่วนร่วมของเกษตรกรในการปรับปรุงพันธ์ุข้าวนาสวนนาน้ำฝนในภาคเหนือและตะวันออกเฉียงเหนือ: การมีส่วนร่วมในการคัดเลือกพันธ์ุ. สถาบันวิจัยข้าว, กรมวิชาการเกษตร. 71 หน้า.
เกรียงไกร พันธ์ุวรรณ์ และบุญรัตน์ จงดี (ผู้รวบรวม). 2547. การมีส่วนร่วมของเกษตรกรในการปรับปรุงพันธ์ุข้าวนาสวนนาน้ำฝนในภาคเหนือและตะวันออกเฉียงเหนือ: การมีส่วนร่วมในการคัดเลือกพันธ์ุ. สถาบันวิจัยข้าว, กรมวิชาการเกษตร. 95 หน้า.
ศูนย์วิจัยข้าวแพร่, ศูนย์วิจัยข้าวสกลนคร และศูนย์วิจัยข้าวอุบลราชธานี. 2546ก. การเปรียบเทียบผลผลิตข้าวนาสวนนาน้ำฝนระหว่างภาคเหนือตอนบนและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ฤดูนาปี 2546 การทดลองที่ 1(ข้าวเจ้าอายุเบา). หน้า 1-9 ใน : ผลการทดลอง การศึกษาพันธ์ุข้าวนาสวนนาน้ำฝน การเปรียบเทียบผลผลิตข้าวนาสวนนาน้ำฝนและเปรียบเทียบผลผลิตข้าวนาสวนนาน้ำฝนในนาราษฎร์. โครงการวิจัยและพัฒนาพันธ์ุข้าวนาสวนนาน้ำฝนในเขตภาคเหนือตอนบนและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ฤดูนาปี 2546. สถาบันวิจัยข้าว, กรมวิชาการเกษตร.
ศูนย์วิจัยข้าวแพร่, ศูนย์วิจัยข้าวสกลนคร และศูนย์วิจัยข้าวอุบลราชธานี. 2546ข. การเปรียบเทียบผลผลิตข้าวนาสวนนาน้ำฝนในนาราษฎร์ ฤดูนาปี 2546 ชุดข้าวอายุเบา. หน้า 76-83 ใน: ผลการทดลอง การศึกษาพันธ์ุข้าวนาสวนนาน้ำฝน การเปรียบเทียบผลผลิตข้าวนาสวนนาน้ำฝนและเปรียบเทียบผลผลิตข้าวนาสวนนาน้ำฝนในนาราษฎร์. โครงการวิจัยและพัฒนาพันธ์ุข้าว นาสวนนาน้ำฝนในเขตภาคเหนือตอนบนและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ฤดูนาปี 2546. สถาบันวิจัยข้าว, กรมวิชาการเกษตร.
ศูนย์วิจัยข้าวแพร่, ศูนย์วิจัยข้าวสกลนคร และศูนย์วิจัยข้าวอุบลราชธานี. 2547. การเปรียบเทียบผลผลิตข้าวนาสวนนาน้ำฝนในนาราษฎร์ ฤดูนาปี 2547 ชุดข้าวเจ้าอายุเบา. หน้า 19-39 ใน : ผลการทดลอง การศึกษาพันธ์ุข้าวนาสวนนาน้ำฝน การเปรียบเทียบผลผลิตข้าวนาสวนนาน้ำฝน และเปรียบเทียบผลผลิตข้าวนาสวนนาน้ำฝนในนาราษฎร์. โครงการวิจัยและพัฒนาพันธ์ุข้าวนาสวนนาน้ำฝน ในเขตภาคเหนือตอนบนและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ฤดูนาปี 2547. สถาบันวิจัยข้าว, กรมวิชาการเกษตร.
ศูนย์วิจัยข้าวแพร่, ศูนย์วิจัยข้าวสกลนคร และศูนย์วิจัยข้าวอุบลราชธานี. 2548. การเปรียบเทียบผลผลิตข้าวนาสวนนาน้ำฝนระหว่างภาคเหนือตอนบนและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ฤดูนาปี 2548 ชุดข้าวเจ้าอายุเบา (YT2). หน้า 59-62 ใน: ผลการทดลองการศึกษาพันธ์ุข้าวนาสวนนาน้ำฝน การเปรียบเทียบผลผลิตข้าวนาสวนนาน้ำฝน. โครงการวิจัยและพัฒนาพันธ์ุข้าวนาสวนนาน้ำฝนในเขตภาคเหนือตอนบนและภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ฤดูนาปี 2548. สำนักวิจัยและพ้ฒนาข้าว, กรมการข้าว.
International Rice Research Institute (IRRI). 1996. Standard Evaluation System for Rice. IRRI, Los Baños, Laguna, Philippines. 52p.