อัตราการกิน อายุขัย และการวางไข่ของตัวเต็มวัยแมลงดำหนาม (Dicladispa armigera (Olivier)) บนข้าวและพืชอาศัยอื่นในสภาพห้องปฏิบัติการ
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
แมลงดำหนาม (Dicladispa armigera (Olivier)) (Coleoptera; Chrysomelidae) เป็นแมลงศัตรูข้าวที่ปัจจุบันพบการระบาดบ่อยครั้งและรุนแรงขึ้นในพื้นที่ภาคกลาง ที่มีการปลูกข้าวอย่างต่อเนื่อง แต่ข้อมูลความเสียหายและนิเวศวิทยาของแมลงชนิดนี้ในประเทศยังมีไม่มากพอ หากมีการระบาดของแมลงชนิดนี้เป็นประจำ อาจส่งผลต่อผลผลิตข้าวได้ ดังนั้น งานวิจัยนีจึงมีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาอัตราการกิน อายุขัย และการวางไข่ของตัวเต็มวัยแมลงดำหนามบนใบข้าว และพืชอาศัยอื่นในสภาพห้องปฏิบัติการ สำหรับเป็นข้อมูลในการควบคุมแมลงชนิดนี้ให้อยู่ในสภาพที่ไม่ก่อให้เกิดความเสียหายกับผลผลิตข้าว โดยผลการประเมินอัตราการกินบนใบข้าวพันธุ์ปทุมธานี 1 อายุ 30-45 วันหลังปักดำ พบว่า ตลอดอายุขัยของแมลงดำหนาม เพศเมียมีอัตราการกินบนใบข้าวมากกว่าเพศผู้ คิดเป็นความเสียหายบนใบข้าว ร้อยละ 6.12 และ 3.63 ต่อตัว ตามลำดับ โดยอัตราการกินมีแนวโน้มลดลงเมื่ออายุของตัวเต็มวัยมากขึ้นนอกจากนี้การเลี้ยงแมลงดำหนามตัวเต็มวัยด้วยพืชอาศัยอื่น จำนวน 12 ชนิด พบว่า ชนิดพืชส่งผลต่ออายุขัยและการวางไข่ของแมลงดำหนาม โดยแมลงดำหนามมีอายุขัยยาวนานที่สุดอย่างมีนัยสำคัญ เมื่อดำรงชีวิตด้วยการกินใบข้าว รองลงมาคือ ข้าวโพด และหญ้าแพรก และมีอายุขัยสั้นที่สุดเมื่อกินใบของต้นตีนตุ๊กแกเป็นอาหาร อีกทั้ง เพศเมียเลือกวางไข่บนใบพืชเพียง 4 ชนิด ได้แก่ ข้าว ข้าวโพด หญ้าแพรก และกกขนากเท่านั้น ดังนั้น หากพบการทำลายใบข้าวของแมลงดำหนามระยะตัวเต็มวัย ควรกำจัดวัชพืชที่เป็นพืชอาศัยอื่นของแมลงดำหนามดังกล่าวข้างต้น เพื่อควบคุมประชากรแมลงดำหนามไม่ให้ก่อให้เกิดการระบาดรุนแรงในข้าวได้
Article Details
References
Acharya, L.P. 1967. Life history, bionomics and morphology of the rice hispa, Hispa armigera Olivier. M.Sc. (Ag.) thesis. University of Agriculture and Technology, Bhubaneswar, India.
Chaiwong, J., P. Thanikkul, P. Paoteerasarn and T. Khairak. 2019a. The study of partial life lable and outbreak pattern of rice hispa, Dicladispa armigera (Olivier) (Coleoptera: Chrysomelidae). pp. 90-105. In: Proceedings of the 36th Rice and Temperate Cereal Crops Annual Conference, 2019. May 12-15, 2019. Grand Fortune Hotel Nakhon Si Thammarat, Nakhon Si Thammarat province. (in Thai)
Chaiwong, J., P. Thanikkul, P. Paoteerasarn and T. Khairak. 2019b. Outbreak survillance of rice hispa and a tendency of causing rice crop losses. pp. 551-560. In: Proceedings of the 14th National Plant Protection Conference “Precision Agriculture Approaches to Thai Farming”. November 12-14, 2019. Dusit Thani Hua Hin Hotel, Phetchaburi province. (in Thai)
Chantarasa, R. and P. Phatanapanitpong. 2018. One hundred benefits of vetiver grass: soil and water for product development. 3rd ed. Research Knowledge Management for Utilization Project, 2018. National Research Council Office in collaboration with Rajabhat Suan Sunandha University. Diwit Publishing, Bangkok. 91 p. (in Thai)
Dale, D. 1994. Insect pests of the rice plant-their biology and ecology. pp. 363-485. In: E.A. Heinrichs, (ed.), Biology and Management of Rice Insects. Wiley Eastern Limited, New Delhi, India. 779 p.
David, B.V. and T.N. Ananthakrishnan. 2004. General and Applied Entomology. Tata McGraw-Hill Education. 1184 p.
Deka, N. and L.K. Hazarika. 1997. Feeding behaviour and mouth parts of rice hispa, Dicladispa armigera (Coleoptera: Chrysomelidae). Annals of Agri Bio Research 2(1): 7-14.
Division of Rice Research and Development. 2019. Rice Pests and Control. 1st ed. Rice Department, Ministry of Agriculture and Cooperatives. Art Qualify Company Limited, Bangkok. 220 p. (in Thai)
Dutta, B.C. and L.K. Hazarika. 1995a. Development of Dicladispa armigera (Olivier) on different host plants. Plant Health 1: 21-25.
Dutta, B.C. and L.K. Hazarika. 1995b. Feeding and oviposition preference of rice hispa, Dicladispa armigera (Oliver) (Coleoptera: Chrysomelidae) on some host plants. Journal of the Agricultural Science Society of North East India 8(1): 14-19.
Haque, S.S. 2020. Relationship between rice hispa, Dicladispa armigera (Oliver), damage and grain yield. M.Sc. (Ento.) thesis. Bangabandhu Shaikh Mujibur Rahman Agricultural University, Bangladesh. 56 p.
International Rice Research Newsletter (IRRN). 1979. International Rice Research Institute, Manila, Philippines. 4(2). 24 p.
Karim, A.N.M.R. 1986. The hispa episode. pp. 125-160. In: Bangladesh Rice Research Institute (ed.), Proceedings of the Workshop on Experiences with Modern Rice Cultivation in Bangladesh. April 5-7,1986. Bangladesh Rice Research Institute, Department of Agricultural Extension, Dhaka-1000, Bangladesh.
Murphy. S.T. 2005. Ecology and management of rice hispa ( Dicladispa armigera) in Bangladesh. Crop Protection Programme, Final Technical Report No. 7891 (ZA 0445). Department for International Development, UK. 143 p.
Pathak, M.D. and Z.R. Khan. 1994. Insect Pests of Rice. International Rice Research Institute, Manila, Philippines. 89 p.
Piyapongkul, J. 2018. Assessment of leaf area or leaf area damaged by pests using digital image analysis with ImageJ software. pp. 60-80. In: Proceedings of Workshop on Rice Insect Pest Management Personnel, 2018. August 19-21, 2018. Muaklek Paradise Resort, Saraburi province. (in Thai)
Plantwise Knowledge Bank. 2019. Rice hispa (Dicladispa armigera). Available source: https://www.plantwise.org/knowledgebank/datasheet.aspx?dsid=27270. (April 9, 2019)
Razzaque, Q.M.A. and A.N.M.R. Karim. 1989. Weed host of rice hispa Dicladispa armigera (Olivier) (Coleoptera: Hispidae). International Rice Research Newsletter 14(2): 36-37.
Ruay-aree, S. and R. Surakarn. 1999. Rice hispa, a rice pest found after heavy rains. Kasikorn 72(1): 17-21. (in Thai)
Sandhu, H.S., M.P. Singh, R.A. Gilbert and D.C. Odero. 2019. Sugarcane botany: a brief view. Department of Agriculture, UF/IFAS Extension Service, University of Florida. SS-AGR-234. 5 p.
San-oun, U. 2020. Structure and functions of flowering plants. Biology 3. Available source: http://sites.google.com/site/webkruyeayeajung/chiwwithya-3/hnwy-thi-1. (December 26, 2020) (in Thai)
Schoonhoven, L.M., J.J.A. van Loon and M. Dicke. 2005. Insect-Plant Biology. Oxford University Press, New York. 421 p.
Sen, P. and S. Chakravorty. 1970. Biology of hispa (Dicladispaar migera) (Coleoptera: Chrysomelidae). Indian Journal of Entomology 32: 123-126.
Shakir, M.M. and S. Ahmed. 2015. Incidence of rice hispa, Dicladispa armigera (Chrysomelidae: Coleoptera) on sugarcane crop and its chemical control. Journal of Agricultural Research 53(1): 49-61.
Sharma, P.K. and K.S. Verma. 2011. Record of new alternative hosts of rice hispa, Dicladispa armigera Oliver, from Himachal Pradesh (India). Pest science and management. International Rice Research Notes (0117-4185): 1-2.
Sharma, U. and A. Srivastava. 2018. Estimated of losses caused in paddy due to rice hispa, Dicladispa armigera (Oliver) (Coleoptera: Chrysomelidae). Current Science 115(8): 1556-1562.
Wangsilabat, P. 2002. Ecology of Brown Planthopper and Population Control. Entomology and Zoology Division, Department of Agriculture. The Agricultural Co-operative Federation of Thailand Publishing, Bangkok. 117 p. (in Thai)